Daha çok yüksek lisans başvuruları için girilen bir sınav olarak bilinen ALES, Yükseköğretim kurumlarında öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi, uzman, çevirici ve eğitim öğretim planlamacısı kadrolarına açıktan veya öğretim elemanı dışındaki kadrolardan naklen atanabilmek için ve doktora eğitimi için girilmesi gereken bir sınavdır. ALES'in açılımı Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı'dır. ALES, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde yılda iki kez yapılır. Bu iki dönemde yapılan sınavlar ALES İlkbahar Sınavı ve ALES Sonbahar Sınavı olarak adlandırılır.

ALES;

Yükseköğretim kurumlarında öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi, uzman, çevirici ve eğitim öğretim planlamacısı kadrolarına açıktan veya öğretim elemanı dışındaki kadrolardan naklen atamalarda, Ülkemizde lisansüstü eğitime girişte, Yurtdışına lisansüstü eğitim için gönderilecek adayların seçiminde, ilgili kurumların kullanacakları puanları veren bir sınavdır. Sınavda alınan puanlar, adaylara Sınav Sonuç Belgesiyle duyurulacak ve istenildiğinde yukarıda sayılan amaçlar için ilgili kurumlara adaylar tarafından verilecektir.

ALES Başvuru Önemi

Eskiden tezsiz yüksek lisans programlarının başvurularında istenen ALES artık sadece tezli yüksek lisans için istenmektedir. Tezli yüksek lisans başvuruları için oldukça önemli bir kriterdir.

Üniversiteler tezli yüksek lisans başvurularında ALES sonucuna çok önem vermekteler. Eğer iyi bir ALES puanına sahipseniz yüksek lisans başvurunuzda size önemli bir avantaj sağlar. Üniversiteler yüksek lisans başvurusu yapan öğrencilere ALES sonuçları, diploma notları, mülakat sonuçları ve bazen bilim sınavı sonuçlarını da dahil ederek bir puanlama oluştururlar. Bu puanlamada en yüksek oran ALES sonucuna aittir. Genelde ALES sonucu %50'lik bir paya sahiptir. Bu oran bazen %50'den fazla olmakla birlikte Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği'ne göre daha az olamaz. YÖK Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliği'nde şöyle der:

"ALES puanının %50'den az olmamak koşuluyla ne kadar ağırlıkla değerlendirmeye alınacağı, ilgili senato tarafından belirlenir."

Yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ihtiyacının karşılanması amacıyla, lisansüstü öğrenimi görmek üzere yurt dışına gönderilecek adayların seçiminde de ALES sonuçları kullanılmaktadır. Bu yolla yurt dışında lisansüstü öğrenim görmek isteyen adayların bu sınava girmeleri zorunludur. Mecburi hizmet yükümlülüğü olmaksızın, kendi imkanlarıyla yurt dışında lisansüstü öğrenim göreceklerin bu sınava girmelerine gerek yoktur. Çünkü sonucu sadece Türkiye'de kabul edilen bir sınavdır.

Ayrıca bazı kamu kurum ve kuruluşları, yurtdışında lisansüstü öğrenim görecek öğrencilere burs verirken ALES sonuçlarından yararlanmaktadırlar. Yurt dışındaki öğretim kurumları lisansüstü öğrenim görmek üzere kendilerine başvuran adaylardan ülkemizde yapılmış bir sınavın sonuçlarını da istedikleri takdirde, adaylar bu sınavın sonuç belgelerini bu kurumlara verebileceklerdir.